| نگاهی آشنایی زدایانه به شعر باجه‌ی تلفن از سید علی صالحی با تکیه بر کاربرد زبان محاوره و ادب عامه در آن |
| کد مقاله : 1195-HMA (R1) |
| نویسندگان |
|
آرش حاذق نژاد *1، منوچهر جوکار2، مرتضی رضایی زاد3 1دانشگاه فرهنگیان 2گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران 3دانشگاه فرهنگیان استان خوزستان پردیس حضرت رسول اکرم (ص) اهواز |
| چکیده مقاله |
| نظریه‌ی فرمالیسم یا صورت‌گرایی که در قرن بیستم ظهور کرد، تلاش دارد تا با راه‌یابی به ادبیت متن، بی‌توجه به عوامل پیرامونی و بیرونی همچون مسائل روانی، تاریخی، محیطی و ...، زبان اثر را مورد توجه و کنکاش قرار دهد. یکی از مؤلفه‌های این بررسی، آشنایی‌زدایی است که نخستین بار ویکتور شکلوفسکی منتقد معروف روسی آن را مطرح کرد. سید علی صالحی، شاعری که برخی از نظریه‌های مدرن ادبی و ازجمله فرمالیسم بر شعرش قابل تطبیق است، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های شعر گفتار که سرشار از مؤلفه‌های زبان و فرهنگ عامه است، تأثیر زیادی بر شاعران جوان‌تر نهاده است. صالحی در شعر «باجه‌ی تلفن» از دیدگاه فرمالیستی، با استفاده از زبان عامه و یاری جستن از گویش مادری خویش و دیگر ترفندهای زبانی، از ساحت واژگان ادیبانه‌ی زبان فارسی، آشنایی‌زدایی می‌کند و آن‌ها را در هیأتی نو برای خواننده، غریب و درعین‌حال دلپسند می‌نمایاند. شاعر در این شعر عینی، با استفاده از عنصر گفتگو و دیگر عوامل زبانی عاطفی، همچون نمایشی زنده، زندگی و دل‌مشغولی‌های روزمره‌ی اقشار فرودست جامعه را به تصویر می‌کشد. |
| کلیدواژه ها |
| نقد فرمالیست، سید علی صالحی، باجه‌ی تلفن، شکلوفسکی، آشنایی‌زدایی. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |